Rośliny do oczka z karpiami koi pełnią funkcję naturalnego filtra roślinnego (fitoremediacja), absorbując nadmiar azotanów (NO3) oraz fosforanów (PO4), co hamuje rozwój glonów nitkowatych. Wybór gatunków do zbiornika z koi jest jednak utrudniony ze względu na behawior ryb – narybek.com – karpie koi to zwierzęta wszystkożerne, które wykazują tendencję do przekopywania podłoża oraz zjadania delikatnych pędów i systemów korzeniowych. Skuteczne wprowadzenie roślinności wymaga zastosowania gatunków o dużej masie zielonej oraz fizycznych barier ochronnych.
1. Gatunki strefy brzegowej i bagiennej (Filtracja)
Rośliny bagienne są najbardziej efektywne w usuwaniu związków azotu, ponieważ ich korzenie mają bezpośredni kontakt z wodą bogatą w substancje odżywcze, a liście pobierają CO2 z atmosfery.
-
Kosaciec żółty (Iris pseudacorus): Posiada gęsty, twardy system korzeniowy, który jest trudny do zniszczenia przez ryby. Doskonale absorbuje metale ciężkie i azotany.
-
Pałka wodna (Typha): Wytrzymała roślina o silnych kłączach. Wymaga jednak sadzenia w szczelnych pojemnikach, aby nie uszkodziła folii (EPDM) stawu.
-
Tatarak zwyczajny (Acorus calamus): Wydziela fitoncydy, które ograniczają rozwój niektórych bakterii chorobotwórczych w toni wodnej.
2. Rośliny pływające i natleniające
Gatunki te konkurują z glonami o światło i składniki odżywcze, jednak są najbardziej narażone na zjedzenie przez duże osobniki koi.
-
Grzybień (Lilia wodna): Zapewnia cień, co obniża temperaturę wody latem. W stawie z koi liście Lilii muszą wyrastać z koszy zabezpieczonych grubym żwirem lub kamieniami (otoczakami), aby ryby nie wyrwały kłączy.
-
Moczarka kanadyjska: Choć jest doskonałym natleniaczem, w stawie z koi często pełni rolę uzupełniającego pokarmu roślinnego i może zostać całkowicie skonsumowana w ciągu kilku dni.
3. Metody ochrony roślin przed koi
Aby rośliny mogły spełniać swoją funkcję filtracyjną, muszą zostać zabezpieczone przed mechanicznym zniszczeniem:
-
Strefy regeneracyjne (Bio-plata): Wydzielona część stawu, do której ryby nie mają dostępu (oddzielona murkiem lub siatką). Woda przepływa przez tę strefę, będąc oczyszczaną przez rośliny.
-
Kosze z balastem: Sadzenie roślin w ciężkich, ażurowych koszach wyłożonych geowłókniną i zasypanych dużymi kamieniami o średnicy 5-10 cm. Uniemożliwia to rybom wypłukiwanie podłoża i podgryzanie korzeni.
-
Pływające wyspy roślinne: Konstrukcje z pianki lub mat kokosowych, na których rosną rośliny lądowe (np. turzyce). Korzenie zwisają do wody przez siatkę ochronną, co pozwala na pobieranie nutrientów przy jednoczesnej ochronie pędów.
4. Równowaga między roślinnością a filtracją techniczną
W intensywnie zarybionych stawach rośliny stanowią jedynie wsparcie dla filtracji mechaniczno-biologicznej. Nie należy liczyć na to, że kilka lilii wodnych zastąpi filtr bębnowy. Rośliny należy traktować jako stabilizator ekosystemu, który pomaga w redukcji końcowego produktu cyklu azotowego (azotanów), których nie usuwa standardowa filtracja bakteryjna.
